”Ümumdünya Arılar Günü hər il 20 may tarixində qeyd olunur. Bu günün məqsədi arıların ekosistem və qida təhlükəsizliyində oynadığı həyati rola diqqət çəkmək və onların qorunmasına dair maarifləndirmə aparmaqdır”. Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında ekoloq Cəmşid Quliyev deyib.
Cəmşid Quliyev sözlərinə belə davam edib:
Arıların ekosistemdəki yeri və əhəmiyyəti:
1. Tozlanma funksiyası
Arılar, xüsusilə bal arıları, bitkilərin tozlanmasında əsas rol oynayır. Dünya bitkilərinin 75%-i (meyvə, tərəvəz və çiçəklər daxil olmaqla) arıların köməyi ilə tozlanır. Bu proses:
Meyvə və toxum əmələ gəlməsinə şərait yaradır,
Kənd təsərrüfatı məhsuldarlığını artırır,
Bitki müxtəlifliyinin qorunmasını təmin edir.
2. Qida zəncirində rolu
Tozlanma sayəsində əmələ gələn məhsullar təkcə insanlar üçün yox, həm də quşlar, heyvanlar və digər canlılar üçün əsas qida mənbəyidir. Arıların olmaması bu zəncirin qırılmasına səbəb ola bilər.
3. Biomüxtəlifliyin qorunması
Arılar bir çox yabanı bitki növlərinin yaşaması və çoxalması üçün zəruridir. Bu da meşə, çəmənlik və digər təbii mühitlərin sabitliyini və davamlılığını təmin edir.
4. İqtisadi fayda
Arıların tozlandırdığı məhsulların iqtisadi dəyəri trilyon dollarlarla ölçülür. Eyni zamanda, arıçılıq sahəsi bal, mum, propolis kimi məhsullarla yüz minlərlə insana gəlir gətirir.
Təhlükə altındadırlar
İqlim dəyişikliyi, pestisidlərdən istifadə, təbii yaşayış mühitlərinin azalması və xəstəliklər arı populyasiyalarının sürətlə azalmasına səbəb olur. Bu da həm ekologiyaya, həm kənd təsərrüfatına, həm də insan sağlamlığına ciddi təhlükə yaradır.
Nə etməli?
Kimyəvi gübrələr və pestisidlərdən istifadəni azaltmaq,
Arılar üçün dost ətraf mühit yaratmaq (çiçəklər əkmək, sığınacaqlar qoymaq),
Arıçılığa və təbii məhsullara dəstək olmaq.
Yekun olaraq, arılar – kiçik görünsələr də – böyük möcüzənin daşıyıcılarıdır. Onlarsız nə təbiət, nə də insanlıq sabit şəkildə davam edə bilər”.
Ayşən Vəli
